ICPC-Code: D75
Cat.: maag-darmkanaal.
Darmkanker is een veelvoorkomende vorm van kanker die ontstaat in de dikke darm, endeldarm of dunne darm. Vaak begint het met goedaardige poliepen die kwaadaardig kunnen worden. Symptomen van darmkanker zijn bloed in de ontlasting, buikpijn en onverklaarbaar gewichtsverlies. Vroege opsporing door screening is cruciaal voor succesvolle behandeling. Darmkankerbehandeling omvat vaak chirurgie, chemotherapie of bestraling. Lees meer over preventie, symptomen en behandelingen om darmkanker tijdig te herkennen.
Daarnaast is vroegtijdige opsporing van darmkanker cruciaal. Regelmatige screening met behulp van methoden zoals colonoscopie, fecale occult bloedtesten en sigmoïdoscopie kan helpen bij het detecteren van darmkanker in een vroeg stadium, zelfs voordat symptomen optreden. Het is belangrijk om met een zorgverlener te praten over het screeningsinterval en de beste methode op basis van individuele risicofactoren en leeftijd.
Darmkanker wordt ingedeeld op basis van de plaats waar de tumor ontstaat en het type cellen dat betrokken is.
De belangrijkste soorten darmkanker zijn:
Colonkanker (kanker van de dikke darm)
- Locatie: Ontstaat in het colon (de dikke darm).
- Veelvoorkomende typen:
- Adenocarcinoom (meest voorkomend): Ontstaat in de slijmbekercellen van de darmwand.
- Minder vaak: Neuro-endocriene tumoren, sarcomen en lymfomen.
Rectumkanker (kanker van de endeldarm)
- Locatie: Ontstaat in het rectum (de laatste 15 cm van de darm).
- Kenmerken: Vaak vergelijkbaar met colonkanker qua behandeling, maar door de anatomische ligging kan de behandeling complexer zijn.
Anuskanker
- Locatie: Ontstaat in of rondom de anus.
- Typen:
- Plaveiselcelcarcinoom (meest voorkomend).
- Zeldzame vormen zoals adenocarcinoom of melanoom.
Dunne darmkanker
- Locatie: Ontstaat in de dunne darm, een zeldzamere vorm van darmkanker.
- Veelvoorkomende typen:
- Adenocarcinomen.
- Neuro-endocriene tumoren (NET's).
- Gastro-intestinale stromale tumoren (GIST's).
Hereditair gerelateerde darmkanker
- Voorbeelden:
- Lynch-syndroom (HNPCC): Een erfelijke vorm van darmkanker met verhoogd risico op colon- en andere kankers.
- Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP): Zorgt voor honderden poliepen in de dikke darm met een hoog risico op kwaadaardige transformatie.
Andere zeldzame vormen
- Typen:
- MALT-lymfoom (ontstaat in het lymfatisch weefsel van de darm).
- Mesothelioom (in het buikvlies rondom de darm).
Behandelingen en prognoses variëren per type, locatie en stadium van de kanker. Regelmatige controle en vroege diagnose zijn cruciaal voor een betere uitkomst.
Enkele veelvoorkomende kenmerken en symptomen van darmkanker zijn:
- Veranderingen in de stoelgang, zoals aanhoudende diarree, constipatie of afwisseling tussen beide.
- Bloed in de ontlasting of bloedingen uit het rectum.
- Aanhoudende buikpijn, krampen of een opgeblazen gevoel.
- Onverklaarbaar gewichtsverlies.
- Vermoeidheid en zwakte.
- Onverklaarbaar bloedarmoede.
Het is belangrijk op te merken dat deze symptomen ook aanwezig kunnen zijn bij andere aandoeningen en dat ze niet altijd direct wijzen op darmkanker. Het raadplegen van een arts voor een juiste diagnose is essentieel.
De behandeling van darmkanker kan verschillen afhankelijk van het stadium en de ernst van de ziekte. Typische behandelingsbenaderingen omvatten:
- Chirurgie: Dit is vaak de eerste stap bij de behandeling van darmkanker. Tijdens een operatie verwijdert de chirurg de tumor en een deel van het omringende gezonde weefsel. In sommige gevallen kan een colostomie of ileostomie nodig zijn om een uitweg voor de ontlasting te creëren.
- Chemotherapie: Medicijnen worden gebruikt om kankercellen te doden of hun groei te remmen. Chemotherapie kan voor of na de operatie worden gebruikt om de kans op terugkeer van kanker te verminderen.
- Radiotherapie: Dit omvat het gebruik van gerichte straling om kankercellen te vernietigen. Het kan worden toegepast vóór de operatie om de tumor te verkleinen of na de operatie om resterende kankercellen te elimineren.
- Gerichte therapie: Dit zijn geneesmiddelen die specifieke eigenschappen van kankercellen aanvallen, zoals bepaalde eiwitten. Gerichte therapie kan soms in combinatie met andere behandelingen worden gebruikt.